15+ kỹ năng sống cho trẻ cần được ba mẹ rèn luyện từ sớm

Dạy kỹ năng sống cho trẻ có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của bé. Do đó, ba mẹ nên tìm hiểu và thiết lập những kế hoạch phù hợp để giúp con tiếp thu một cách tốt nhất. Các bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây của Rabity để tìm hiểu thêm về các kỹ năng sống cho trẻ. 

1. Kỹ năng sống là gì?

Theo tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO): “Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày.”

Theo tổ chức y tế thế giới (WHO): “Kỹ năng sống là các kỹ năng mang tính tâm lý xã hội và kỹ năng về giao tiếp được vận dụng trong các tình huống hằng ngày để tương tác có hiệu quả với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày.”

Tóm lại, kỹ năng sống là tập hợp những hành vi tích cực cũng như khả năng thích nghi cho phép mỗi cá nhân ứng phó hiệu quả với các thách thức và nhu cầu trong  cuộc sống. Kỹ năng sống cho trẻ sẽ được xây dựng trong quá trình học tập và trải nghiệm thực tế trong cuộc sống. Với xu thế hội nhập quốc tế như ngày nay, dạy trẻ kỹ năng sống chính điều mà bất cứ phụ huynh nào cũng phải quan tâm để trang bị cho các bé những hành trang vững vàng phát triển và trưởng thành trong một thế giới thay đổi không ngừng.

Kỹ năng sống cho trẻ là gì?
 

2. Tại sao cần dạy kỹ năng sống cho trẻ từ sớm

Từ lúc bắt đầu tập nói, ba mẹ đã dạy cho trẻ cách ứng xử, chào hỏi như “chào ông, chào bà, ạ cô, ạ chú,…” và đây cũng chính là một trong những kỹ năng sống cho trẻ được ba mẹ rèn luyện từ sớm. Đến khi trẻ được cho đi học các bé còn được làm quen, tiếp xúc thêm với nhiều mối quan hệ khác như bạn bè, thầy cô. Đây là lúc ba mẹ cần dạy thêm các kỹ năng sống cho trẻ cơ bản để hòa nhập với môi trường xung quanh. 

Ngoài ra, bé cần được dạy thêm các kỹ năng sống cho trẻ như rèn luyện ý thức, phát triển thể chất, tự, hình thành thói quen lành mạnh, lối sống tự lập,...hay dạy trẻ kỹ năng sống trong xã hội như: giao tiếp, hợp tác, làm việc nhóm,… Do đó, chúng ta nên có sự trang bị sớm về kỹ năng sống cho trẻ và có sự định hướng đúng đắn để không ảnh hưởng đến sự phát triển của các bé.

Đặc biệt trong thời buổi trẻ tiếp xúc với xã hội sớm như hiện nay, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ là rất cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong sinh hoạt và học tập không những mang lại lợi ích cho sức khỏe mà còn giúp cho các bé sớm có ý thức để làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng tới các điều lành mạnh cho bản thân cũng như xã hội.

Tại sao ba mẹ cần dạy kỹ năng sống cho trẻ từ sớm?

3. 15+ kỹ năng sống cho trẻ ba mẹ cần biết

3.1. Kỹ năng sống cho trẻ mầm non 

Ở độ tuổi mầm non là lúc trẻ bắt đầu hình thành và phát triển tư duy, nên việc dạy các kỹ năng sống cơ bản cho trẻ mầm non là vô cùng quan trọng, điều này sẽ giúp trẻ hình thành những thói quen tốt và phát triển cá nhân một cách tốt nhất. Dưới đây là các kỹ năng sống cơ bản cho trẻ mầm non bạn có thể dạy cho bé nhà mình.

3.1.1. Kỹ năng cho trẻ tự dùng thìa ăn

Kỹ năng tự ăn là một kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần được ba mẹ rèn luyện cho bé từ sớm bởi nó vừa giúp bé có được tính tự lập vừa giúp việc chăm sóc bé của ba mẹ, thầy cô trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ 24 36 tháng tuổi bằng cách này để tăng thêm khả năng tập trung cho bé trong khi ăn và cũng giúp bữa ăn gia đình thêm rộn ràng.

Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo tự dùng thìa ăn

>>>Tham khảo thêm 4 cách dạy bé ăn hiệu quả

3.1.2. Dạy trẻ kỹ năng tự mặc quần áo hàng ngày

Việc cho con tự lựa chọn quần áo của mình sẽ giúp con thể hiện được chính kiến của mình từ những việc nhỏ nhất như lựa chọn màu sắc, họa tiết, kiểu dáng cho trang phục mình mặc hàng ngày. Và tự mặc quần áo cũng là một kỹ năng sống cho trẻ 3 4 tuổi mà ba mẹ cần rèn luyện cho bé, giúp bé rèn luyện tính tự lập từ sớm và cũng giúp ba mẹ, thầy cô chăm sóc bé tiện lợi hơn.

Dạy trẻ kỹ năng sống tự mặc quần áo cho bản thân

>>>Có thể bạn quan tâm về Sự ảnh hưởng của trang phục đến trẻ

3.1.3. Dạy trẻ kỹ năng tự vệ sinh cá nhân

Các bạn có thể dạy kỹ năng sống cho trẻ 24 36 tháng tuổi bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như rửa tay trước và sau khi ăn, rửa mặt khi thức dậy,…những việc này sẽ giúp hình thành ý thức giữ vệ sinh của bé. Khi bé lớn hơn, bạn có thể dạy thêm những kỹ năng sống cho trẻ 3 4 tuổi như đánh răng, tắm gội,...nhưng bạn cũng cần quan sát bé trong quá trình vệ sinh cá nhân bởi ở độ tuổi này bé thường rất thích nghịch nước và xà phòng nên nếu không được giám sát sẽ dễ bị ốm.

Dạy trẻ thói quen tự vệ sinh cá nhân

3.1.4. Dạy kỹ năng cho trẻ tự sắp xếp đồ đạc ngăn nắp

Biết sắp xếp đồ đạc ngăn nắp là một kỹ năng sống cho trẻ mà bạn có thể rèn luyện cho bé từ rất sớm và có thể bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như nói bé để đồ vào vị trí cũ sau khi dùng xong, không vứt đồ dùng lung tung hay phải biết dọn dẹp đồ chơi của mình sau khi chơi xong. Từ những việc nhỏ trong thói quen hàng ngày như vậy sẽ rèn luyện và hình thành cho bé tính gọn gàng, ngăn nắp trong lối sống sau này. 

3.1.5. Kỹ năng chăm sóc và bảo vệ môi trường

Với sự phát triển của nền kinh tế và công nghiệp, môi trường đang gặp phải nhiều thách thức rất lớn nên việc dạy trẻ kỹ năng sống bảo vệ môi trường là vô cùng cần thiết. Bạn có thể bắt đầu từ việc giáo dục nhận thức của trẻ về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường như cho trẻ xem phim ảnh, sách, truyện có chủ đề bảo vệ môi trường, sau đó hình rèn luyện các thói quen như bỏ rác đúng nơi quy định, biết tiết kiệm điện, nước, trồng và chăm sóc cây xanh,...Và song song đó, bạn cũng nên là tấm gương để trẻ noi theo vì trẻ em sẽ có thói quen bắt chước theo ba mẹ, người lớn xung quanh mình.

Dạy kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo biết bảo vệ môi trường

3.1.6. Kỹ năng ứng xử, giao tiếp

Ngay từ khi trẻ bắt đầu tập nói chúng ta đã dạy trẻ cách xưng hô với ba, mẹ, ông, bà đây cũng chính là một kỹ năng sống cho trẻ trong ứng xử, giao tiếp. Và theo các chuyên gia, chúng ta nên dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ ngay từ nhỏ vì đây là lúc não bộ của trẻ đang phát triển và tiếp thu nhanh nên sẽ giúp bé biết ứng xử lễ phép và cách cư xử đúng mực với mọi người. Bạn có thể dạy trẻ kỹ năng sống này bằng cách dạy trẻ cách chào hỏi, dạ thưa, hỏi thăm sức khỏe người lớn tuổi, trả lời bằng câu hoàn chỉnh có chủ ngữ, vị ngữ rõ ràng và biết xin lỗi, cảm ơn đúng lúc,...

3.1.7. Kỹ năng chia sẻ và giúp đỡ mọi người

Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ biết cách yêu thương, quan tâm, giúp đỡ mọi người là vô cùng cần thiết và quan trọng đây cũng là một kỹ năng giúp bé có thể hình thành nhân cách thêm toàn diện. Những đứa trẻ được dạy kỹ năng chia sẻ và giúp đỡ mọi người cũng rất hiếu thảo và biết vâng lời, giúp quá trình bạn nuôi dạy trẻ trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể tập trẻ biết cách chia sẻ thức ăn với mọi người trong gia đình, chia sẻ với các bạn nhỏ có hoàn cảnh khó khăn hơn mình,...để hình thành kỹ năng này cho bé.

3.1.8. Kỹ năng tự lập

Những đứa trẻ tự lập sẽ giúp bạn giảm bớt đi nỗi lo trong việc nuôi dạy con rất nhiều vì các bé sẽ thường có suy nghĩ chín chắn và nhìn nhận các vấn đề thấu đáo hơn. Bạn cần tích lũy nhiều kỹ năng nhỏ cho bé như kỹ năng chọn quần áo, tự vệ sinh cá nhân, biết sắp xếp đồ đạc của mình,...để rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ mầm non có thói quen tự lập từ những việc nhỏ nhất.

Dạy trẻ kỹ năng sống tự lập

3.1.9. Kỹ năng học hỏi, khám phá

Học hỏi, khám phá là một điều không thể thiếu trong quá trình lớn khôn của con nên vì vậy đây là một kỹ năng sống cho trẻ ba mẹ nên đặc biệt quan tâm. Ở độ tuổi này thì các bé thường có tính tò mò khá cao nhưng chưa phân biệt được những điều nên và không nên học do đó, ba mẹ nên quan tâm về sở thích của con có định hướng đúng đắn cho bé, đồng thời bạn cũng nên giới hạn nội dung của các kênh giải trí cho trẻ để bé có thể học hỏi những điều phù hợp với lứa tuổi của mình.

3.1.10. Kỹ năng phòng tránh nguy hiểm, xử trí khi bị lạc

Mặc dù trẻ em sẽ luôn nằm trong tầm quan sát của gia đình và thầy cô, trường học nhưng chúng ta cũng không nên chủ quan mà không đề phòng các tình huống nguy hiểm. Trong một vài tình huống bất ngờ có thể xảy như đi lạc hay được đón muộn nếu trẻ chưa được ba mẹ trang bị kiến thức thì có thể dễ dàng bị người xấu dụng. Bạn có thể dạy trẻ kỹ năng sống để phòng tránh nguy hiểm bằng cách nói trẻ không được nhận đồ từ người lạ nếu không có sự cho phép của ba mẹ, không đi theo bất kỳ ai ngoài người thân trong gia đình và bạn nên cho trẻ học thuộc tên, số điện thoại của ba mẹ cùng với địa chỉ của nhà mình.

3.1.11. Dạy trẻ kỹ năng dọn dẹp nhà cửa

Dọn dẹp nhà cửa là một trong các kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi mà bạn nên hình thành từ lối sống hàng ngày. Khi 5 tuổi, bé đã có thể giúp mẹ quét nhà, lau dọn nhà cửa hoặc bạn có thể nhờ bé rửa, úp chén đũa sau khi ăn,... từ những việc này sẽ giúp bé hình thành những thói quen tốt và có ý thức giữ gìn không gian sống của mình.

Rèn luyện trẻ thói quen dọn dẹp nhà cửa

3.2. Các kỹ năng sống cần thiết cho trẻ tiểu học

3.2.1. Kỹ năng lập kế hoạch, quản lý thời gian

Đây là một trong các kỹ năng sống cần thiết cho trẻ tiểu học bởi ở độ tuổi này trẻ sẽ bắt đầu có sở thích và dễ dàng bị xao nhãng nên ba mẹ cần hình thành kỹ năng sống cho trẻ biết lập kế hoạch và quản lý thời gian. Bạn nên cho bé  khi rèn luyện kỹ năng này cho trẻ cũng giúp bé có lối sống lành, đúng giờ, kỷ luật hơn.

Dạy trẻ kỹ năng sống biết quản lý thời gian

>>>Tham khảo thêm Cách giúp trẻ ngủ sớm hơn

3.2.2. Kỹ năng nói thật

Nói dối là một đức tính không tốt kể cả của người lớn và trẻ con vì vậy nên rèn luyện để trẻ trở thành người thật thà cũng là đang dạy trẻ kỹ năng sống, một đứa trẻ thật thà cũng sẽ được mọi người thương yêu và quý mến hơn.

3.2.3. Kỹ năng an toàn khi tham gia giao thông

Dạy trẻ kỹ năng sống tham gia giao thông an toàn là một trong những việc không thể lơ là, những kiến thức về an toàn giao thông bé đã được dạy ở mẫu giáo nhưng chỉ vậy chưa đủ, ba mẹ cần là tấm gương tốt để các bé có thể học hỏi và thực hành theo. Ngoài ra, bạn cũng có thể nói cho trẻ biết thêm về những tác hại, rủi ro khi không tuân thủ luật giao thông, nó sẽ không chỉ ảnh hưởng đến trẻ mà còn ảnh hưởng đến người xung quanh thế nào.

Dạy trẻ kỹ năng tham gia giao thông an toàn

3.2.4. Kỹ năng quản lý tài chính

Dạy trẻ kỹ năng sống quản lý tài chính là cách giáo dục thông minh mà ba mẹ nên triển khai sớm. Điều này giúp trẻ hiểu được giá trị đồng tiền và có ý thức tiết kiệm, tránh chi tiêu phung phí về sau. Theo nghiên cứu của Đại học Cambridge, thói quen tài chính của trẻ bắt đầu từ khi 7 tuổi, đây cũng là một lời nhắc nhở cho ba mẹ hãy xây dựng, hình thành cho con sự thông minh về chi tiêu, tiền bạc ngay từ thời điểm này. Do đó, ba mẹ nên có cách giáo dục sớm về tiền bạc giúp trẻ định hình đúng vai trò, hiểu được giá trị mà đồng tiền mang lại và biết quản lý tài chính ngay từ khi được dùng tiền để chi tiêu

3.2.5. Kỹ năng làm việc nhóm

Kỹ năng làm việc nhóm là đặc biệt quan trọng để giúp bé phát triển tư duy, kiến thức lẫn thực hành. Với kỹ năng này sẽ giúp trẻ rèn luyện về nhiều mặt như cải thiện kỹ năng giao tiếp, giúp bé biết đưa ra cách giải quyết vấn đề cũng như tăng khả năng sáng tạo và đưa ra quyết định đúng đắn. Ngoài ra, kỹ năng này còn giúp bé có thể gắn kết với mọi người xung quanh, tự tin mở rộng thêm các mối quan hệ mới.

Kỹ năng làm việc nhóm giúp trẻ rèn luyện về nhiều mặt

Trên đây là các kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo và tiểu học mà Rabity gợi ý để bạn tham khảo và rèn luyện cho bé nhà mình. Hãy cùng theo dõi blogs của Rabity để tham khảo thêm các típs nuôi dạy trẻ cũng như các xu hướng thời trang thời trang bé trai, thời trang bé gái nhé!